ترجمه و توضیح: علیرضا خدامی    /   نویسنده:  کلود ریویر
کتاب جامعه ـ انسان شناسی ادیان حاصل سلسله درس‌ها و کنفرانس‌های پروفسور کلود ریویر در دانشگاه سوربن پاریس است. وی تلاش می‌کند ضمن ارائۀ فشرده‌ای از نظریه‌ها، مفاهیم و روش‌های انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی ادیان و رویکردهای بنیادین این دو رشته، به بیان دستاوردهای پژوهشی جدید دربارۀ امر دینی بپردازد که از بسترهای بسیار گوناگون اجتماعی ـ فرهنگی گزینش کرده است. از این رو، پس از معرفی آرا و نظریات اندیشمندان کلاسیک (دورکیم، وبر، اُتو، فریزر، کایوا، موس، الیاده، لوی ـ استروس، باستید، دومزیل و …)، برای فهم بهتر گونه‌گونی و پیچیدگی روزافزون بروز و نمودهای دین در جهان امروز، چارچوب‌های تحلیلی نوینی را پیش روی خواننده قرار می‌دهد. این کتاب نقاط قوت فراوانی دارد؛ ازجمله، بیان روان، روشن و آموزشی آن، گردآوری حجم گسترده‌ای از داده‌های میدانی قدیمی یا جدید و بررسی آن‌ها در پرتو انبوهی از نظریه‌های کلاسیک و مدرن انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی دین در ظرف و زمینه‌های بسیار متفاوت تاریخی ـ فرهنگی و کوشش در جهت فهم تفاسیر متنوع و سیر تحولی آن‌ها، دغدغۀ رودررو قرار دادن رویکردها و نظریه‌های مربوط به امر دینی، شناخت دستاوردها و در عین حال نشان دادن کاستی‌های هر یک از این رویکردها و نظریه‌ها، دقت و ظرافت در معرفت‌شناسی باورها و اعمال دینی، مدل‌سازی مناسک، واکاوی جادو و سِحر، و گشایش مسیرهای جدید پژوهشی به فراخور دگردیسی‌های رخ داده در میدان دینی. کتاب حاضر همچنین حاوی نکات ارزندۀ فراوانی، فراسوی حوزۀ دین، برای پژوهشگران رشته‌های جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی است. بدون تردید، نه تنها علاقه‌مندان به گرایش‌های دیگر این دو رشته، همانند معرفت، سیاسی و پزشکی، نکات درخوری را در آن خواهند یافت، بلکه پژوهشگران رشته‌هایی همچون فلسفه، علوم‌سیاسی و روان‌شناسی نیز، به دلیل دیدگاه میان رشته‌ای نویسنده، می‌توانند از یافته‌های آن بهرۀ فراوان ببرند.