«وقتی زراعت آغاز می‌شود، کارهای دیگر هم به دنبالش می‌آید. از این رو کشاورزان بنیان‌گذاران تمدن هستند.»

دانیل وبستر

حدود صد هزار سال پیش انسان شروع به کشاورزی کرد. این انقلاب کشاورزی نقطه عطفی در تاریخ ما بود و باعث شد که مردم بتوانند یکجانشین بشوند، بسازند و بیافرینند. خلاصه اینکه کشاورزی باعث ایجاد تمدن شد. امروز حدود 40 درصد سیاره ما برای تهیه غذا استفاده می‌شود. این زمین‌های کشاورزی که سرتاسر سیاره پخش شده‌اند، بخش‌هایی از یک مسئله جهانی هستند که همه ما با آن مواجهیم: در آینده چه جور می‌خواهیم به همه اعضای جمعیت در حال افزایش غذای سالم برسانیم؟ رسیدن به این هدف نیازمند ظهور انقلاب دوم کشاورزی است. ویژگی انقلاب اول کشاورزی توسعه و بهره‌برداری بود، غذا دادن به مردم به قیمت نابودی جنگل، حیات وحش و آب و به این ترتیب بی‌ثبات کردن سیاره‌مان. در آینده چنین چیزی امکان‌پذیر نیست. کشاورزی به آب و هوای ثابت نیاز دارد که فصل‌های قابل پیش‌بینی و الگوی آب و هوای خاص داشته باشد. معنی‌اش این است که دیگر نمی‌توانیم زمین‌های کشاورزی را توسعه بدهیم، چون این کار شرایط محیط زیست را که برای کشاورزی حیاتی هستند، به نابودی می‌کشاند. انقلاب کشاورزی بعدی باید محصول زمین‌های کشاورزی فعلی را در طولانی مدت افزایش بدهد و در عین حال تنوع زیستی را حفظ کند، منابع آب را نگه دارد و آلودگی و تولید گازهای گلخانه‌ای را کم کند. اما این مزرعه‌های آینده چه شکلی خواهند بود؟

این پهپاد در ناوگانی کار می‌کند که کارش پاییدن محصولاتی است که پایین روییده‌اند. ممکن است مزرعه به ظاهر شلوغ و آشفته بیاید اما به دقت مهندسی شده است و می‌تواند محصولات و دام‌ها را با حیات وحش بیامیزد. شیوه‌های سنتی کشاورزی قطعات بزرگ زمین را پاکسازی می‌کردند و در کل آن یک نوع گیاه می‌کاشتند، حیات وحش را نابود می‌کردند و مقدار زیادی گاز تولید می‌کردند. هدف این روش جدید جبران آن خسارت‌هاست. در همین حال که گروه ربات‌ها در مزرعه می‌کردند و به اندازه معین کود به گیاهان می‌دهند، داخل خاک صدها حسگر اطلاعاتی درباره مواد غذایی و سطح رطوبت آب جمع می‌کنند. این اطلاعات جلوی آبیاری غیرضروری را می‌گیرد و به کشاورز می‌گویند که کجا را باید کود بیشتر یا کمتری بدهد. به جای اینکه با آب‌پاشی کل مزرعه باعث آلودگی بیشتر بشود. اما مزرعه‌های آینده فقط حسگر و روبات ندارند. این تکنولوژی‌ها برای کمک به تولید غذا برای ما طراحی شده‌اند، اما جوری که به محیط زیست آسیبی نرسد چون نکات ظریف درباره اکوسیستم محل را هم در نظر می گیرد.

کشاورزی کم هزینه می‌تواند همین نتیجه را داشته باشد و برای بیشتر کشاورزان مقرون به صرفه‌تر است. در واقع خیلی از این روش‌ها امروز هم استفاده می‌شوند و هر چه کشاورزان بیشتری از آن استفاده کنند تأثیرش بیشتر هم می‌شود. کشاورزان در کاستاریکا موفق شده‌اند مزرعه و زیست‌بوم استوایی را با هم ادغام کنند و پوشش جنگلی کشورشان را دو برابر کنند. این جنگل برای حیات وحش غذا و خانه فراهم می‌کند و با جذب حشرات و پرندگان گرده‌افشانی طبیعی و کنترل آفت به دست می‌آورد. هم غذا تولید می‌شود و هم سیاره تندرست می‌شود. در ایالات متحده دامداران گله‌هایشان را در مراتعی که گیاهان بومی دارد چرا می‌دهند، این منبع پروتئین ارزشمند را به شیوه‌ای تولید می‌کنند که کربن را ذخیره و تنوع‌زیستی را حفظ می‌کند. در بنگلادش و کامبوج و نپال شیوه‌های جدید کاشت برنج تولید گاز گلخانه‌ای را در آینده به شدت کم خواهد کرد. برنج غذای اصلی سه میلیارد انسان است و منبع اصلی زندگی میلیون‌ها خانوار است. بیش از 90 درصد برنج جهان در کرت‌های غرقابی کاشته می‌شود، که آب زیادی استفاده می‌کند و یازده درصد 11 گازهای متان منتشر شده در جهان را متصاعد می‌کنند، که حدود 1 تا 2 درصد از گازهای گلخانه‌ای را تشکیل می‌دهد. کشاورزان در این کشورها با آزمایش روی گونه‌های جدید برنج، آبیاری کمتر و استفاده از شیوه‌هایی که برای کاشت دانه کار یدی کمتری می‌برد، هم درآمد و محصولشان را افزایش داده‌اند و هم گاز گلخانه‌ای کمتری ایجاد کرده‌اند. در زامبیا سازمان‌های زیادی روی روش‌های محلی سرمایه‌گذاری می‌کنند تا تولید محصول را بهتر کنند و تخریب جنگل را کمتر کنند و وضع زندگی کشاورزان محلی را بهبود بدهند. تا چند دهه بعد این تلاش‌ها باعث بیست و پنج درصد افزایش محصول خواهند شد. اگر این تلاش‌ها با شیوه‌های مقابله با جنگل‌زدایی در منطقه همراه شوند، کشور را به سمت تبدیل شدن به قطب کشاورزی قدرتمند می‌برد. و در هند که حدود 40 درصد غذای برداشت شده به علت ضعف زیرساختارها از بین می‌رود یا دور ریخته می‌شود، کشاورزان از کپسول‌های سردخانه‌ای که با انرژی خورشیدی کار می‌کنند استفاده می‌کنند، این به هزاران کشاورز کمک می‌کند که محصولشان را سالم نگه دارند و آن را وارد چرخه تأمین بازار کنند. همه این روش ها در کنار هم، از پیشرفته‌ترین فنآوری تا ارزان‌ترین، انقلاب کشاورزی را شکل خواهند داد. مداخله‌های تکنولوژِیکی، روش‌های مبتنی بر اقلیم و حفاظت محیط زیست را بهبود می‌دهند، و تولیدکننده‌های بزرگ باید برای استفاده از این تکنولوژی‌ها سرمایه‌گذاری کنند. در عین حال باید روش‌های ارزان را در دسترس کشاورزان خرده‌پای بیشتری بگذاریم. این نگاه به کشاورزی آینده مستلزم تغییری در کل جهان است، تغییر به سوی رژیم غذایی که بیشتر گیاهی باشد و کاهش شدید نابودی و دورریز غذا را به همراه داشته باشد، این دو، فشار روی زمین را کم و به کشاورز کمک خواهند کرد که با چیزی که دارد محصول بیشتری به دست بیاورد. اگر تولید غذا روی زمین و دریا را بهینه کنیم، می‌توانیم در همین محدوده محیط زیست زمین به انسان غذا برسانیم. اما یک احتمال خطای کوچک هم وجود دارد، که برای جلوگیری از آن نیازمند همراهی بی‌سابقه در سطح جهان و هماهنگی زمین‌های کشاورزی موجود هستیم.

انقلاب کشاورزی می‌تواند با شما شروع شود برای این کار می‌توانید در این سایت عضو شوید که کشاورزان و برنامه‌ریزان شهری و فعالان محیط زیست و رهبران کسب و کارها، دانشمندان و هنرمندان و شما را دور هم جمع کرده که با هم روش‌های جسورانه‌ای برای غلبه بر بحران محیط زیست پیدا کنیم و آن ایده‌ها را به عمل تبدیل کنیم. با مشاهده این صفحه ببینید که چطور می‌توانید نقشی در ساختن آینده پاک داشته باشید.

ترجمه زهرا قیاسی