تألیف: رشیدالدین فضل الله همدانی مقتول در سال 717 قمری اصل کتاب جامع التواریخ یا تاریخ غازانی شامل سه بخش است:
- تاریخ مغول
- تاریخ عالم و دوران الجایتو، حکمرانان عصر ایلخانی[1]
- جغرافیای عالم
جامعالتواریخ از منابع مهم تاریخ عمومی فارسی است لیکن در بخش تاریخ عصر اسلامی، کار مؤلف نقل و اقتباس صِرف بوده چنانکه تاریخ سامانیان و غزنویان و دیلمیان (آل بویه) به عین عبارت منقول است از ترجمهی تاریخ یمینی.
آن مأخذ دربارهی تاریخ فرقهی اسماعیلیه دارای اطلاعات مهم و مفیدی است.
مؤلف در تألیف آن کتاب گذشته از اسناد و مدارک دولتی از منابع و معلومات فضلا و محققان اقوام گوناگون استفاده کرده است چنانکه در قسمت تاریخ مغولان و قبیلههای آنها از مأخذی بنام «التان دپتر[2]» استفاده کرده که به خط ایغوری مغولی بوده و در خزانه ایلخانان مغول، نگهداری میشده است. جامع التواریخ در قطع وزیری به سعی و اهتمام احمد آتش (1966-1917) دانشمند ترکیهای در انتشارات دنیای کتاب در سال 1362 به طریق اُفست صورت طبع یافته است.
بخش سامانیان، غزنویان و آلبویه از جامعالتواریخ به کوشش زنده یاد دکتر محمد – دبیرسیاقی (1309-1397) در سال 1338 توسط کتاب فروشی فروغی در دو جلد طبع گردیده است.
[1] سلسلهی جانشینان هولاگوی مغول
[2] Ultan Daptar