فیلسوف دانمارکی ۱۸۱۳–۱۸۵۵ (۴۲سال!)
دکترا از دانشگاه کپنهاگ ۱۸۴۱، با علایق زیباییشناسی .معرفتشناسی فلسفه اخلاق و فلسفه دین
زندگی آدمیان ـ سطح ۱
یکی از فیلسوفان بزرگ اگزیستانسالیست بلاتردید سورن کییر کگور است. کگور در فلسفه خود درباره موقعیتهای وجودی انسانها سخنان آموختنی فراوانی به میان آورده است.
یکی از نکاتی که متذکر شده است تقسیم سطوح زندگی آدمیان است. او سه سطح از زندگی را متذکر میشود که میتواند برای آدمیان رخ دهد.
یک سطح سطحی است که او به مرحله زیباییشناسی از آن یاد میکند. او معتقد است در این سطح آدمیانی وجود دارند که انسانهای بزرگی هستند آدمیانی که به قدرت یا ثروت یا شهرت و… رسیدهاند این دسته از انسانها به دلیل توان بالا، کنترل بر زندگی، برنامهریزی، مدیریت و استفاده از توان مدیریتی بالا همیشه در زندگی اهدافی برای خود تعریف کردهاند و به آن اهداف بزرگ رسیدهاند. اینان از اتلاف وقت، بیمبالاتی و بیهدفی همیشه پرهیز کردهاند، انسانهایی بزرگ با تواناییهای بالا. کگور میگوید: این دسته آدمیان که در سطح زیباییشناسی زندگی میکنند یک خصلت برجسته دارند و آن اینکه “Individuality“یا تفرد خود را به تمامه در زندگی تجربه میکنند نُرمهای اجتماعی و قواعد عمومی را خیلی قبول ندارند حتی اگر لازم باشد آنها را میشکنند و نُرم و قواعد جدید پی میافکنند. آنها هر روز زیباییهای قدرت یا ثروت و یا شهرت و… را به نحوی از انحاء تجربه میکنند و لذت میبرند، در واقع آدمیان این سطح سوپرمنهایی هستند که خودیت خود را با موفقیت هر چه تمام بر عرصه میافکنند و از آن لذت میبرند، ثروتمندان بزرگ، قدرتمندان بزرگ، هنرمندان بزرگ، نویسندگان، دانشمندان و فیلسوفان بزرگ و تجار و صاحبان شرکتهای غولآسا همگی آدمیانی هستند که با کنترل، برنامهریزی و مدیریت، بزرگی را بدست آوردهاند. کگور میگوید: این مرحله یک عیب بزرگ دارد و آن اینکه چنین لذتهایی پس از مدتی باعث ملال و خستگی فرد میشود.
در این مرحله مدام باید آن لذتها را تکرار کنند و پس از مدتی که تکرار نتیجه نداد مجبورند دوز و میزان لذت را بالا ببرند و مدام این عمل را تکرار کنند لذا همواره نگران و مضطربند که روزی نتوانند خودیت خود را بیشتر و بیشتر تجربه کنند و لذت ببرند. در آخر چیزی جز نگرانی و خستگی نصیب نمیبرند تجربه ملال دیر یا زود گریبان آنان را خواهد گرفت و شادمانیها و لذتهای گذشته برایشان بیمعنی خواهد شد دیگر تکرارها و افزایش میزان دوز لذت موثر نیست. آنانند و تنهایی وجودیشان و خستگی مفرط از تجربههای زندگی که دیگر، باری بر آنان است و زمینگیرشان کرده. آدمیان این سطح برای تجریه شادمانی و معنی زندگی باید سعی کنند سریعاً خود را از این مرحله خارج نمایند تا بتوانند از ملال خارج شوند.
یادداشتی از استاد گلشاهی