Search
Close this search box.
تازه ها
خاطرات شیخ ابراهیم زنجانی

به اهتمام میرزا غلامحسین میرزا صالح   /   انتشارات کویر

شیخ ابراهیم زنجانی از علما و فضلای بزرگ دوران مشروطیت است که در اغلب حوزه‌های شخصی و جمعی و دنیوی و معنوی فعال بوده و چه در صحنه زندگی متدینانه خود و چه از لحاظ تأثیراتی که در روزگار خود داشته شخصی با اراده و فاضل و کم‌نظیر در پشتکار بوده و نمونه­‌ای کمیاب محسوب می­‌شود. خودش هم به این موضوع وقوف داشته و شرح زندگانی‌­اش را به قلمی چابک و تیزرو و پرمایه نگاشته است. کتاب خاطرات شیخ ابراهیم زنجانی شش فصل دارد: فصل اول حکایت دوران کودکی و جوانی و ازدواج و سفر به عتبات عالیات. البته او این قسمت را در سن هفتاد و چهارسالگی نوشته و خواننده از این قدرت حافظه و ریزبینی در توصیف و تشریح وقایع ایام جوانی نویسنده متحیر شده، صحنه‌ها را ملموس می‌یابد. فصل دوم، روایت دهه چهارم زندگی اوست که بیشتر به امور زناشویی و فرزندانش می‌­پردازد. در فصل سوم، مشکلات و مصایب مالی و کاری را باز می­‌گوید و در فصول بعدی، حکایت ورود و آشنایی با امور سیاسی و اجتماعی و آشنایی با علوم و اتفاقات متداول در دیگر سرزمین‌ها را شرح داده و نظرات خود را ابراز می‌­کند. مضمون اصلی دو فصل پایانی تاریخ و رویدادهای آن سال­‌ها­ست. این کتاب و کتاب بستان‌الحق منشوری است که پرتوهای ادبیات و دین و تاریخ و سیاست و جامعه آن زمان از آنها  منتشر می‌شود.

وی در دوره اول مشروطه از زنجان و دوره دوم از تبریز و سوم و چهارم از زنجان به نمایندگی مجلس انتخاب شد. قاضی دادگاه شیخ فضل‌اله نوری در سال 1328 بود. پس از نمایندگی به ریاست مدرسه ثروت منصوب شد.

شیخ ابراهیم عضو لژ بیداری بود. «بستان‌الحق» کتاب مملکت‌داری اوست که با اهتمام زهرا عرب‌پور از سوی نشر چشمه چاپ شده است. این کتاب در روشنگری و بازنمایی افکار سیاسی – اجتماعی آن عصر از اهمیت بالایی برخوردار است.  نظریه وی در کتاب در مورد جمهوری و مشروطه:

یکی جمهوریه که آن قوم جماعتی که اعقل و درست و خیرخواه و کافی دانسته‌اند، از میان خودشان منتخب نموده و اطاعت اتفاق رأی یا اکثریت آرای آن‌ها را گردن گرفته و به این وتیره عمل نموده‌اند.

دویم سلطنت مشروطه که آن جماعت یک نفر را از میان خود منتخب کرده، اسم ریاست و لزوم طاعت به او داده و شرایطی و حدود و اوصافی در آن رئیس شرط نموده و او را مقید به اتفاق عقول و عقلا در اجرای امور نموده و جماعتی معین برای اجرای آن مقررات کرده‌اند که آن جماعت مکلف و مسئول‌اند و هر صنفی را عملی خاص است که بر آن مکلف و مسئول هستند.

وی به سال 1313 درگذشت.