محمدرضا معززی، کارشناس محیط زیست ساکن کانادا به این سوالها پاسخ داده است.
چه چیزی باعث خشکسالی میشود؟
همانطور که از تعریف آن مشخص میشود، علت خشکسالی، کاهش معنادار نزولات جوی بخصوص برف برای مدت زمانی طولانی است به طوری که موجب کم شدن و یا خشک شدن آبهای سطحی رودخانهها، دریاچهها و تالابها، کاهش تراز آبهای زیرمینی و کم شدن رطوبت خاک میشود.
در کنار آن، بدلیل گرم بودن هوا، میزان تبخیر از آبهای سطحی و گیاهان نیز افزایش مییابد. خشکسالی از پدیدههای طبیعی محسوب میشود، اما اثبات شده است که تغییر اقلیم و گرم شدن میانگین دمای زمین موجب افزایش تناوب و شدت روندهای طبیعی از جمله سیل، خشکسالی و طوفان میشود.
خشکسالی دارای تناوب است، اما پیشبینی دقیق زمان وقوع و همچنین مدت زمان خشکسالی امکان ندارد. درست مشابه زلزله که پیشبینی زمان و شدت وقوع آن ممکن نیست.
آیا پارازیت بر بارش و ابرناکی تاثیر دارد؟ تحقیق علمی مستدلی در این ارتباط وجود ندارد
چرا با وجود خشکسالی و نباریدن باران از روش بارور کردن مصنوعی ابرها در ایران استفاده نمیشود؟
بارور کردن مصنوعی ابرها روش موثری برای مقابله با خشکسالی نیست و هیچ یک از کشورهای توسعهیافته نیز با وجود امکانات بسیار وسیعتر مالی از روش باردار کردن مصنوعی ابرها برای مقابله با خشکسالی استفاده نکردهاند و نمیکنند. آمریکا، هند، کویت و . . . به صورت محدود و غیر موثر این روش را آزمودهاند.
غیر موثر بودن این روش به حدی است که حتی برای کوتاهمدت و در شرایط فوق بحرانی همچون آتشسوزی جنگلهای کالیفرنیا هیچگاه به عنوان راه حل در نظر گرفته نشد.
بیشتر کشورها این روش را جهت تحقیقات بیشتر مطرح میکنند و هیچگاه به عنوان راه حل اساسی و قابل اعتماد مطرح نمیشود.
برای مدیریت خشکسالی توصیه میشود: کاهش تقاضا و مصرف آب کشاورزی ، حفظ و نگهداری از منابع و ذخایر موجود و مدیریت صحیح منابع آب در کشور، کاهش و توجه به مصرف روزانه همچون حمام رفتن، مسواک زدن، شستن ظرف، شستوشوهای شب عید، آبیاری باغچه و آلوده نکردن رودخانهها، دریاچهها، نهرها، مثل تخلیه فاضلابهای خانگی، صنعتی و کشاورزی دردریاها و رودخانه ها.
شایعات در مورد جلوگیری حکومت از بارندگی در بعضی مناطق ، آیا صحیح است؟
صحیح نیست. نه تنها ایران بلکه کشورهای بسیار پیشرفتهتر توانایی تاثیر گذاشتن بر نزولات جوی را ندارند.