موسسه فرهنگی ـ نیکوکاری بامداد امیدصبا در تابستان 1394، با همت و همکاری خانم مونا اسبقی کارشناس ارشد روانشناسی اقدام به برگزاری طرح پژوهشی با عنوان «اثربخشی درمان TDCS بر کاهش نشانههای اختلال ریاضی و افزایش عملکردهای اجرایی در دانشآموزان دارای اختلال ریاضی» نمود. این طرح، به عنوان پایاننامه دوره کارشناسی ارشد در دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران به تصویب رسید و اجرا شد.
درمان TDCS (تحریک الکتریکی مستقیم از جمجمه)، تکنیک درمانی عصبی است که جریان مستقیم و ضعیفی را به مناطق قشری مغز وارد و فعالیت خودانگیخته عصبی را تسهیل یا بازداری میکند. تحریک الکتریکی مغز، در دهه گذشته به طور گسترده مورد آزمایش و بررسی قرار گرفته و یک روش جایگزین غیرتهاجمی، ارزان و ایمن برای تغییر تحریکپذیری قشر مغز از طریق تغییر پتانسیل استراحت سلول عصبی مورد استفاده قرار میگیرد.
امروزه از این روش در جهان و در ایران، برای ارتقاء عملکرد و درمان اختلالات استفاده میشود که منجر به تقویت غشاء سلولهای مغزی شده و لوبهای مغزی تحت تحریک را تقویت و سبب افزایش کارکردهای خاص مغز میشود. افزایش حافظه، تمرکز، توجه و… از جمله تاثیرات این رویکرد درمانی است. اثربخشی این درمان در پژوهشهای معتبر نشان داده شده است. در این طرح پژوهشی علاوه بر تکرار روش درمانی، در تحلیل دادهها از شیوهای جدید استفاده شده است.
روش اجرا
بیست نفر از دانشآموزانی که در درس ریاضی ضعیف بودند برای شرکت در جلسه درمان انتخاب شدند، که هشت نفر روند درمان را تا پایان ادامه دادند.
ابتدا، از آنها آزمون استنفورد ـ بینه «Standford-Binet Test» گرفته شد و بهره هوشی آنها مشخص شد.
در مرحله دوم تست ریاضی ایران کی مت «keymath» گرفته شد که مشخص کننده وجود اختلال ریاضی در دانشآموزان است. در مرحله سوم تست عملکرد مداوم و توجه گرفته شد که نشانگر وجود مشکلات توجه و تمرکز در دانشآموزان است. در مرحله آخر دانشآموزانی که اختلال در آنها دیده شد، از سایرین جدا و برای درمان به بخش نقشهبرداری مغزی دانشگاه پیامنور که دارای یکی از پیشرفتهترین دستگاههای نقشهبرداری مغزی است برده شدند. در این مرحله مشخص شد دانشآموزانی که مشکل مغزی ندارند، میتوانند از تحریک مغزی استفاده کنند.
سپس هر کدام، روزانه بیست دقیقه، به مدت یک هفته، مورد تحریک مغزی دستگاه TDCS قرار گرفتند. پس از اتمام جلسات درمان برای بار دوم، تمامی تستهای اولیه تکرار شد تا روند درمان و بهبود مشخص شود.
در تحلیل دادهها، مشخص شد عملکرد اولیه با عملکرد نهایی تفاوت معناداری دارد؛ که بیانگر پیشرفت و اثربخشی در بهبود عملکرد آنهاست.
هزینه درمان این روش در مراکز پزشکی از جمله کلینیک آتیه هر جلسه شصتهزار تومان و نقشهبرداری مغزی به طور میانگین صد و پنجاه هزار تومان میباشد؛ که در این طرح پژوهشی کلیه مراحل درمان رایگان انجام شد.
